Sen to niezwykle istotna część codziennej pracy organizmu, a jego niedobór może prowadzić do licznych skutków zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych.
Odpowiednia ilość snu oraz jego jakość mają kluczowe znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia i witalności, zarówno w młodym wieku, jak i po 50. roku życia. Dlatego warto przyjrzeć się temu, jak sen wpływa na nasze ciało oraz mózg, oraz jakie objawy i skutki mogą pojawić się przy braku snu, oraz jak dbać o zdrowy sen. Nietrudno bowiem domyślić się, że brak snu lub jego niedobór mają istotny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Jak brak snu wpływa na mózg i ciało? O czym musisz pamiętać?
Niedobór snu – objawy i skutki
Co organizm robi w czasie snu?
Jak brak snu wpływa na organizm? Mówiąc najprościej – upośledza wiele jego funkcji i zaburza regenerację, ponieważ wszystkie procesy, które są dla ciała tak ważne, nie mogą zadziać się w wystarczającym stopniu.
Mowa tu m.in. o porządkowaniu informacji przechowywanych w mózgu czy utrwalaniu wspomnień. Nie można też przecenić wpływu snu na funkcjonowanie układu odpornościowego oraz wydzielanie hormonu wzrostu. Brak snu prowadzi do licznych problemów z zachowaniem prawidłowych funkcji organizmu.
Fazy snu a jego jakość
W trakcie snu zachodzą różnorodne procesy, które wspomagają regenerację organizmu. W ciągu nocy przechodzimy przez dwie główne fazy snu: NREM (Non-Rapid Eye Movement) oraz REM (Rapid Eye Movement). NREM składa się z czterech stadiów, które obejmują zasypianie, sen płytki oraz sen głęboki. Faza REM to czas, w którym najczęściej występują sny. Długotrwały brak snu ma skutki takie jak niewystarczająca liczba powtórzeń faz NREM i REM.
Zbyt krótki lub niskiej jakości sen jest nieefektywny i może mieć negatywne skutki dla zdrowia. Poznaj najczęstsze skutki niedoboru snu.
Brak snu – skutki, na które warto zwrócić uwagę
Konsekwencji braku snu dla zdrowia nie brakuje. Niedostateczny sen może przyczynić się do przyrostu masy ciała. Osoby, które śpią niewystarczająco, często mają zwiększony apetyt i problemy z regulacją poziomu cukru we krwi, co wpływa na metabolizm i może prowadzić do nadwagi.
Kolejnym istotnym aspektem jest wpływ braku snu na naszą pamięć oraz koncentrację. Osoby niedosypiające często odczuwają zmęczenie w ciągu dnia, co może prowadzić do pogorszenia sprawności intelektualnej, trudności w koncentracji i podejmowaniu decyzji.
Niedobór snu ma także negatywny wpływ na układ odpornościowy. To zwiększa ryzyko infekcji oraz chorób przewlekłych.
Niedobór snu. Objawy i przyczyny niewyspania
Do najczęstszych przyczyn braku właściwej ilości i jakości snu jest niewłaściwy tryb życia, który prowadzi do przemęczenia. Niedobory snu pojawiają się także wtedy, gdy nie utrzymuje się prawidłowej diety i regularnej aktywności fizycznej. Częstym podłożem są również problemy hormonalne, także dotyczące wydzielania bardzo ważnego dla snu neurohormonu, jakim jest melatonina.
Do objawów niedoboru snu mogą należeć:
- osłabienie pamięci,
- uczucie niepokoju,
- zwiększona drażliwość,
- niski poziom energii.
Ale to oczywiście nie wszystko. Warto też mieć na uwadze, że intensywność i typ objawów może zależeć od stopnia niedoboru snu, a także od tego, czy deprywacja snu jest ostra, czy przewlekła. Co istotne, substancje takie jak kofeina mogą maskować objawy niedoboru snu, przez co łatwo je przegapić.
Podsumowanie
Sen jest nieodzownym elementem zdrowego życia. Odpowiednia ilość snu i jego jakość wpływają na regenerację organizmu, funkcjonowanie mózgu oraz ogólne samopoczucie. Niedobór snu może prowadzić do wielu negatywnych skutków, takich jak przyrost masy ciała, problemy z koncentracją czy osłabienie odporności.
Długotrwały brak snu to skutki, które trudno odwrócić. Dlatego tak ważne jest dbanie o zdrowy sen poprzez utrzymanie regularnych nawyków snu oraz stworzenie sprzyjającego środowiska do spania. Sen to nie tylko luksus, ale nieodzowny element w zachowaniu witalności przez długie lata oraz najlepszego zdrowia – także po 50. roku życia.
Źródło:
https://healthysleep.med.harvard.edu/healthy/matters/consequences/sleep-and-disease-risk
https://www.verywellmind.com/how-sleep-affects-mental-health-4783067