Endogenne zaburzenia rytmu snu i czuwania
Zespół nieregularnego rytmu snu i czuwania – ISWRD
Zaburzenia z nieregularnym rytmem snu i czuwania (ISWRD) polegają na braku wyraźnego dobowego rytmu snu; często występuje kilka (co najmniej trzy) epizodów snu podczas doby. Okresy snu i czuwania mogą występować w sposób zupełnie przypadkowy o różnych porach doby, ale pacjenci lub ich opiekunowie zwykle zgłaszają skargi na bezsenność lub nadmierną senność w ciągu dnia. Nieregularny rytm snu i czuwania przeważnie występuje u osób z organicznym uszkodzeniem OUN (typowo w chorobie Alzheimera) oraz u dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi.
Zespół z innym niż 24-godzinny rytmem snu i czuwania – N24SWD
Zaburzenia z innym niż 24-godzinny rytmem snu i czuwania (N24SWD) polegają na tym, że biologiczna doba pacjenta trwa zazwyczaj nieco dłużej niż 24 godziny (rzadziej nieco krócej). W związku z tym pacjent coraz później zasypia i budzi się, co przejawia się nawracającymi epizodami bezsenności w nocy i nadmiernej senności w ciągu dnia. Ta dolegliwość dotyka głównie osoby niewidome, całkowicie niezdolne do odbioru informacji świetlnej (np. po enukleacji). Pomocne w stwierdzeniu zaburzeń poczucia światła jest sprawdzenie odruchu źrenicznego. Dokładnie nie wiadomo, jak często występuje N24SWD, według różnych autorów obecne jest u 40–70% niewidomych niereagujących na światło.
Leczenie endogennych zaburzeń rytmu snu
W leczeniu nieregularnego i nie-24-godzinnego rytmu okołodobowego, obok typowych metod synchronizujących rytm okołodobowy: fototerapii (z wyjątkiem osób niewidomych) i melatoniny, kluczowe znaczenie ma przestrzeganie regularnej aktywności w połączeniu z uniemożliwianiem drzemek w ciągu dnia.
Algorytm stosowania melatoniny egzogennej w leczeniu zaburzeń snu
