Budzenie się w nocy i problem z zaśnięciem to jedne z najpowszechniejszych problemów związanych z zaburzeniami snu. To frustrująca przypadłość, która znacząco obniża jakość życia. Co możesz zrobić, aby sobie z nią poradzić?
Budzenie się w nocy – na czym polega to zaburzenie snu?
- Według kategorii medycznych, trudności z utrzymaniem snu występują wtedy, gdy łączny czas wszystkich wybudzeń ze snu w ciągu nocy (tak zwany czas czuwania wtrąconego) przekracza 30 minut1.
- Przebudzanie się w nocy polega na wielokrotnym wybudzaniu się w trakcie snu i utracie ciągłości snu.
- Możesz odczuwać trudności w ponownym zaśnięciu po przebudzeniu, niepokój, a także niespokojny sen.
Jak wskazuje oficjalny podział Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (Rewizja 11), zaburzenia snu możemy podzielić na: - zaburzenia bezsenności,
- zaburzenia związane z nadmierną sennością,
- zaburzenia oddychania związane ze snem,
- zaburzenia rytmu dobowego snu i czuwania,
- zaburzenia ruchowe związane ze snem,
- zaburzenia parasomnii.
Częste budzenie się w nocy będzie najprawdopodobniej należeć do kategorii zaburzeń bezsenności.
Wybudzanie się w nocy – jak wygląda?
Oto kilka charakterystycznych cech, które mogą towarzyszyć przebudzaniu się w nocy2:
- Częste wybudzanie się. Osoba cierpiąca na ten typ zaburzeń snu może budzić się kilka razy w ciągu nocy, co prowadzi do braku ciągłości snu. Czasem są to bardzo krótkie przebudzenia, ale mogą trwać nawet godzinę lub dłużej.
- Trudności w ponownym zaśnięciu. Po wybudzeniu się osoba może doświadczać trudności w powrocie do snu. Może to prowadzić do znaczącego skrócenia trwania snu lub całkowitej niezdolności do powrotu do snu.
- Niespokojny, płytki sen. Wybudzanie się w nocy to często także trudności z osiągnięciem głębokiej fazy snu lub uczucie niepokoju w związku ze snem.
- Uczucie zmęczenia i osłabienie. Ciągłe wybudzanie się i utrata ciągłości snu może prowadzić do pogorszenia samopoczucia i wpływać na odczuwanie senności oraz zmęczenia w ciągu dnia.
„Budzę się w nocy i nie mogę spać” – dlaczego tak jest?
Jeśli dotyczy Cię budzenie się w nocy, przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być następujące:
Stres i niepokój
Silne emocje i napięcie mogą powodować trudności z zasypianiem lub prowadzić do przebudzeń w nocy. Problemy osobiste, związane z pracą, relacjami czy zdrowiem mogą wpływać na jakość snu.
Inne, powiązane zaburzenia snu
Istnieje wiele rodzajów zaburzeń snu, chociażby bezdech senny, zespół niespokojnych nóg czy koszmary senne, które mogą powodować wybudzanie się w nocy.
Niesprzyjające środowisko snu
Nieodpowiednie warunki do snu, takie jak zbyt głośne otoczenie, niewygodne łóżko, nieodpowiednia temperatura, brak świeżej pościeli czy zbyt jasne pomieszczenie mogą prowadzić do częstego budzenia się w nocy.
Pobudki fizjologiczne
Częste oddawanie moczu (nadpobudliwość pęcherza), ból, zgaga, gorączka lub inne dolegliwości ze strony organizmu to kolejne przyczyny problemów z ciągłością snu.
Nieprawidłowe nawyki związane ze snem
Zaburzony harmonogram snu, długie drzemki w ciągu dnia, spożywanie kofeiny, późna kolacja czy korzystanie z telefonu przed snem mogą zakłócać zdrowy wypoczynek i prowadzić do wybudzania się ze względu na zaburzony zegar biologiczny oraz nadmierną aktywność układu nerwowego.
Zaburzenia hormonalne
Zaburzenia hormonalne, w tym zaburzenia związane z wydzielaniem melatoniny, mogą mieć wpływ na jakość i regulację snu. Melatonina to hormon wytwarzany przez szyszynkę, który jest zaangażowany w regulację rytmu dobowego organizmu, zwłaszcza w synchronizację zegara biologicznego z cyklem dnia i nocy. Zaburzenia w produkcji lub działaniu melatoniny mogą prowadzić do trudności ze snem, w tym wybudzania się.
Inne zaburzenia hormonalne, takie jak niedoczynność lub nadczynność tarczycy, także mają istotne znaczenie dla jakości snu. Niedoczynność tarczycy może prowadzić do nadmiernego zmęczenia, senności w ciągu dnia oraz trudności z zasypianiem w nocy, z kolei nadczynność powoduje nadmierne pobudzenie organizmu.
Co zrobić, jeśli często budzisz się w nocy?
Wybudzanie się w nocy powoduje pogorszenie samopoczucia, a także wiele konsekwencji zdrowotnych. Co możesz zrobić, aby poprawić jakość swojego snu?
- Nie korzystaj ze smartfona, tableta czy komputera przed snem.
- Ogranicz oglądanie telewizji wieczorem.
- Zapewnij sobie odpowiednie środowisko do snu.
- Ustal regularny harmonogram zasypiania i trzymaj się go.
- Skonsultuj się z lekarzem i stosuj się do jego zaleceń. Być może konieczne będzie zastosowanie odpowiedniego wsparcia farmakologicznego, takiego jak melatonina na sen.
1https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/bezsennosc/70349,bezsennosc
2http://212.87.236.17:8080/Content/6261/4_Gajda_Wanot_Biskupek-Wanot_Problemy.pdf
