Choć dowody naukowe są niejednoznaczne, wiele osób zgłasza problemy ze snem podczas pełni księżyca. Badania sugerują, że w tym czasie sen może być krótszy i płytszy. Główną przyczyną może być jaśniejsze światło w nocy, które zaburza produkcję melatoniny. Kluczem do rozwiązania problemu jest dbałość o higienę snu, m.in. zasłanianie okien.
Na jakość naszego snu wpływa wiele różnych czynników – od wygodnego materaca przez poziom zmęczenia, stres, długość wypoczynku aż po dietę. A co z księżycem? Wiele osób, zarówno młodych, jak i starszych, skarży się, że w czasie trwania pełni miewają wyraźne problemy z zaśnięciem. Czy rzeczywiście srebrny glob może oddziaływać na to, czy dobrze się wyśpimy? Jak wpływają na nas fazy księżyca i czy jest sposób, by poprawić jakość snu?
Czy fazy księżyca mają wpływ na sen? Co mówią badania?
Na pytanie, czy fazy księżyca mają wpływ na sen, wciąż nie ma jednej, twardej odpowiedzi naukowej. Istnieją jednak badania, które sugerują istnienie takiego związku.
- Badanie w Bazylei (2013): W eksperymencie, gdzie ochotnicy spali w całkowitej ciemności (nie wiedząc o fazie księżyca), naukowcy zaobserwowali, że podczas pełni uczestnicy zasypiali o 5 minut dłużej, ich sen skrócił się o 20 minut, a faza snu głębokiego była krótsza o 30%¹.
- Badanie w Szwecji: W innej analizie sen badanych w czasie pełni skrócił się średnio o 25 minut w porównaniu do nowiu. Zauważono też, że byli oni bardziej podatni na wybudzanie się pod wpływem hałasu².
I choć część naukowców podchodzi do tych wyników z rezerwą, to wiele osób niezależnie od badań narzeka na gorszą jakość snu i problemy z zasypianiem właśnie w okresie pełni.
Dlaczego podczas pełni możemy spać gorzej?
Głównym „podejrzanym” odpowiedzialnym za wpływ pełni księżyca na sen jest… światło. W czasie pełni, przy bezchmurnym niebie, księżyc świeci bardzo jasno. To naturalne światło, wpadające przez okno sypialni, może zaburzać nasz sen na dwa sposoby:
- Rozprasza i wybudza: Jasne światło padające na twarz sprawia, że sen staje się płytszy i łatwiej o wybudzenie.
- Zaburza produkcję melatoniny: Nasz organizm jest zaprogramowany, by produkować melatoninę (hormon snu) w ciemności. Mocne światło księżyca może „oszukać” mózg, który myli noc z dniem i hamuje wydzielanie melatoniny, przez co dłużej pozostajemy w stanie czuwania.
Fazy księżyca a sen w pigułce
|
Faza księżyca |
Potencjalny wpływ na sen |
Co możesz zrobić? |
|
Pełnia |
Trudności z zasypianiem, krótszy i płytszy sen, częstsze wybudzenia. |
Zasłoń szczelnie okna, używaj opaski na oczy, dbaj o higienę snu. |
|
Nów |
Zazwyczaj brak negatywnego wpływu, często używany jako punkt odniesienia w badaniach. |
Utrzymuj zdrowe nawyki, niezależnie od fazy. |
|
Pozostałe fazy |
Brak jednoznacznych dowodów na znaczący wpływ. |
Skup się na stałej, wieczornej rutynie relaksacyjnej. |
Jak dbać o sen, gdy księżyc nie daje spać? Praktyczne porady
Czy to oznacza, że jesteśmy skazani na bezsenność podczas pełni? Na szczęście nie. Pełnia trwa tylko około 3 dni, a jej negatywny wpływ można łatwo zminimalizować, stosując zasady higieny snu:
- Zasłoń okna: To najprostsze rozwiązanie. Użyj grubych, zaciemniających zasłon lub rolet. Dodatkowo możesz wyposażyć się w opaskę na oczy.
- Unikaj jedzenia przed snem: Ostatni posiłek zjedz najpóźniej 2 godziny przed pójściem do łóżka. Trawienie utrudnia zasypianie.
- Ogranicz kofeinę: Zrezygnuj z kawy i mocnej herbaty w godzinach popołudniowych i wieczornych.
- Unikaj niebieskiego światła: Na godzinę przed snem wyłącz telewizor, odłóż smartfon i komputer. Niebieskie światło ekranów blokuje produkcję melatoniny. Zamiast tego poczytaj książkę lub posłuchaj spokojnej muzyki.
- Bądź aktywny w ciągu dnia: Regularna aktywność fizyczna (spacer, rower, jogging) pomaga organizmowi poczuć naturalne zmęczenie wieczorem i ułatwia zdrowy sen.
Czy melatonina pomoże na problemy ze snem w czasie pełni?
Jeśli mimo stosowania powyższych zasad wciąż odczuwasz problemy z zasypianiem, wsparciem może okazać się melatonina. Z wiekiem naturalna produkcja tego hormonu w organizmie spada, co samo w sobie może pogarszać jakość snu.
Okresowe sięgnięcie po melatoninę w formie suplementu może pomóc wyregulować wewnętrzny zegar biologiczny i ułatwić odzyskanie prawidłowego rytmu snu. Jest to szczególna ulga dla zmęczonego organizmu, gdy problemy z zasypianiem prowadzą do senności w ciągu dnia, bólów głowy czy rozdrażnienia.
Piśmiennictwo:
